Kaartspelende soldaten

Categorie
Tekeningen

Tekenaar

Stefano della Bella (Firenze, 1610 - 1664)

Stefano della Bella of Etienne de la Belle, zoon van de beeldhouwer Francesco della Bella, was een Italiaans schilder, graveur en tekenaar, voornamelijk actief in Firenze. Hij vormde zich eerst met Giovanni Benedetto Castiglione en schoolde zich in de schilderkunst bij Cesare Dandini. Naderhand evolueerde hij naar de teken- en graveerkunst bij Remigio Cantagallina. Zijn vroege werk bestond uit de heruitgave van etsen van Jacques Callot die in Firenze geweest was. Onder de bescherming van Lorenzo de Médicis had della Bella de mogelijkheid studiereizen naar Rome te ondernemen. In 1639 vertrok hij naar Parijs. Daar werd hij in dienst genomen bij kardinaal Richelieu en maakte er tekeningen van het beleg van Arras en La Rochelle, waarvan hij nadien gravures maakte. Hij oogstte veel succes. Hij frequenteerde hovelingen, theaterartiesten en letterkundigen. In 1646 ondernam hij een reis naar Nederland. Zijn voorliefde voor de natuur uitte zich in zijn schilderijen: zijn gravures van dieren en landschappen onthullen geestdrift, losgekoppeld van de aanvankelijke beïnvloeding van Callot. Hij bestudeerde ook het menselijk gelaat en sneed nieuwe thema’s aan: topografische kaarten, eigenaardigheden en militaire onderwerpen. In 1650 keerde hij terug naar Firenze en kwam opnieuw onder de bescherming van het hof van de Médicis. Hij werd tekenleraar van Cosimo, zoon van de groothertog. Hij voerde er frontispices uit, illustraties van feesten en taferelen die de praal van de Médicis roemen. In 1998 werd in het museum van Caen zijn werk tentoongesteld. (Bénézit, dl. 2, p. 43-44)

Materiaal en techniek
pen en donkere bruine inkt op papier

Beschrijving
De kunstenaar was een voortreffelijke observator van het stedelijke leven. Zowel in Firenze als tijdens zijn verblijf in Rome en Parijs maakte hij aan een hoog tempo tekeningen "naar het leven", die in enkele volledige schetsboeken en als losse exemplaren bewaard zijn. De impressie van kaartspelende soldaten, eventueel naar een reële situatie, is vluchtig opgetekend, al gaat het vermoedelijk veeleer om een capriccio of een fantasierijke interpretatie van een tafereel uit de werkelijkheid. Zonder voortekening en met snelle, ietwat krasserige pennentrekken weergegeven, lijkt het geheel een ideeënschets die in een later stadium verder uitgewerkt kan worden. De parallelle haaltjes die de figuren op de voorgrond modelleren verwijzen naar de techniek van het etsen.

Datum
17de eeuw

Plaats vervaardiging
Firenze, Italië

Thema
Kaartspel

Afmetingen
87 × 122mm

Tentoonstellingen

De kunst van het spel. 75 jaar Nationale Loterij, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel, 2009-2010

In de ban van het spel. 70 jaar Nationale Loterij, Paleis voor Schone Kunsten, Brussel, 2004

Bibliografie

Annemie Buffels (algemene leiding), In de ban van het spel, Loterijen in Europa, Nationale Loterij, 2004, p. 117

Sarah Van Ooteghem, in De kunst van het spel (Annemie Buffels, algemene leiding), 75 jaar Nationale Loterij, Nationale Loterij - Mercatorfonds, 2009, p. 150-151