Grotesken met Fortuna Velata

Categorie
Wandtapijten

Naar

Cornelis II Floris (Antwerpen, 1514 - 1572 of 1575)

Cornelis II Floris was een Antwerps beeldhouwer, tekenaar, graveur en architect. Zijn echte naam was Cornelis de Vriendt. Hij was een tijd werkzaam in Italië en keerde vervolgens terug naar Antwerpen. Hij verwierf voornamelijk bekendheid als architect. Op decoratief vlak ontwierp hij grotesken. Als beeldhouwer stond hij in voor het ontwerp van het praalgraf van Jean de Mérode in Geel en het oksaal van de kathedraal van Doornik. (Bénézit, dl. 5, p. 529-530)

Beschrijving
Dit wandtapijt met grotesken en in het midden de godin Fortuna in een medaillon werd vervaardigd in een Vlaams atelier, vermoedelijk in Antwerpen. Het ontwerp is gebaseerd op een gravure van Cornelis II Floris uit 1554. Het tapijt werd ten laatste geweven in 1575. We zien een godin-met-het-zeil (Fortuna Velata) zoals dat in de renaissance gebruikelijk was. Ze staat met één been op een gouden bol, van oudsher een symbool van onstandvastigheid. Achter haar wordt een schip afgebeeld en op de oever een stad en een bergachtig landschap. De godin draagt een lange jurk waar nog een mantel over gedrapeerd is en ze heeft een voile in het haar. Het medaillon waarin ze zich bevindt is een allusie op het middeleeuwse rad van fortuin. Wie bovenaan het rad zit, valt bij een volgende draai door Fortuna naar omlaag en wordt beneden onherroepelijk verpletterd. De troon is voor de volgende. Zo symboliseert deze voorstelling de vergankelijkheid van de macht en de vluchtigheid van het bestaan.

Datum
1554-1575

Plaats vervaardiging
Antwerpen, België

Thema
Fortuna

Materiaal en techniek
Zijde / Wol

Afmetingen
235 × 170 cm

Tentoonstellingen

De kunst van het spel. 75 jaar Nationale Loterij, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel, 2009-2010

In de ban van het spel. 70 jaar Nationale Loterij, Paleis voor Schone Kunsten, Brussel, 2004

Bibliografie

Annemie Buffels, in De kunst van het spel (Annemie Buffels, algemene leiding), 75 jaar Nationale Loterij, Nationale Loterij - Mercatorfonds, 2009, p. 53

Claude Bruneel, in In de ban van het spel (Annemie Buffels, algemene leiding), Loterijen in Europa, Nationale Loterij, 2004, p. 93

Joost De Geest, in Openbaar Kunstbezit Vlaanderen, De collectie van de Nationale Loterij, Openbaar kunstbezit in Vlaanderen, 2015